ساکاروز که به عنوان قند سفید یا قند سفره نیز شناخته می‌شود، یکی از پرمصرف‌ترین مواد شیمیایی در صنایع غذایی و آشامیدنی است. این قند طبیعی در بسیاری از میوه‌ها و گیاهان یافت می‌شود و از نظر شیمیایی یک دی‌ساکارید است که از دو مونوساکارید گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است.

خواص فیزیکی و شیمیایی ساکاروز دارای فرمول شیمیایی C₁₂H₂₂O₁₁ است و در دمای اتاق به صورت جامد و بلورین مشاهده می‌شود. این ماده در آب بسیار محلول است و محلول‌های آبی آن به شدت شیرین هستند. نقطه ذوب ساکاروز حدود ۱۸۶ درجه سانتی‌گراد است و در دمای بالاتر از آن تجزیه می‌شود.
ساختار شیمیایی ساکاروز از یک مولکول گلوکز و یک مولکول فروکتوز تشکیل شده است که از طریق یک پیوند گلیکوزیدی به هم متصل شده‌اند. این پیوند از کربن شماره یک گلوکز و کربن شماره دو فروکتوز شکل می‌گیرد. به دلیل نبود گروه‌های احیایی آزاد در ساختار آن، ساکاروز یک قند غیر احیایی محسوب می‌شود. فرآیند تولید تولید صنعتی ساکاروز عمدتاً از نیشکر و چغندر قند انجام می‌شود. فرآیند استخراج شامل مراحل زیر است:

1. استخراج: نیشکر یا چغندر قند خرد شده و آبگیری می‌شوند تا عصاره قندی استخراج شود.
2. تصفیه: عصاره حاصل با استفاده از آهک و دی‌اکسید کربن تصفیه شده و ناخالصی‌ها حذف می‌شوند.
3. تبخیر: محلول تصفیه‌شده تحت شرایط خلا تغلیظ می‌شود تا کریستال‌های ساکاروز تشکیل شوند.
4. کریستالیزاسیون: ساکاروز خالص از محلول جدا و خشک می‌شود.

• صنایع غذایی: به عنوان شیرین‌کننده در نوشابه‌ها، آب‌نبات‌ها، کیک‌ها و شیرینی‌ها استفاده می‌شود.
• داروسازی: در تولید شربت‌های دارویی و به عنوان عامل پوشش‌دهنده در قرص‌ها به کار می‌رود.
• صنایع شیمیایی: به عنوان ماده اولیه در تولید اتانول و دیگر مواد شیمیایی.

ساکاروز یکی از مهم‌ترین قندهای طبیعی است که در زندگی روزمره انسان نقش مهمی ایفا می‌کند. این ماده با داشتن خواص منحصر به فرد و کاربردهای گسترده در صنایع مختلف، همچنان به عنوان یکی از اصلی‌ترین مواد شیرین‌کننده باقی خواهد ماند. با این حال، باید مصرف آن را با دقت و توجه به توصیه‌های بهداشتی مدیریت کرد.
https://www.daneshpazhoohaneshimi.com/sigma-aldrich-chemistry-scholars/